Sposoby zatrudnienia #2 samozatrudniony

W poprzednim artykule z tej serii omówiliśmy sobie dwa podstawowe statusy w pracy: pracownika i zatrudnionego. Zdecydowana większość stanowisk pracy w Anglii związana jest z jednym z tych statusów. Trzecim bardzo popularnym sposobem legalizacji pracy jest status self-employed czyli samozatrudniony. Coś podobnego mamy w Polsce i nazywa się „własna działalność gospodarcza”. Niby podobne, ale różnic jest wiele, z korzyścią dla samozatrudnionego, nie dla  Urzędu Skarbowego…

Samozatrudniony może pracować w jednym tylko zakładzie, może pracować w wielu firmach lub też może pracować całkowicie na własny rachunek świadcząc swoje usługi zarówno firmom jak i osobom prywatnym. Samozatrudnionym może być handlowiec w wielkiej korporacji jak i lokalny ogrodnik czy elektryk.
Trudno w tej sytuacji omawiać warunki pracy, gdyż te będą takie, jakie uzgodni samozatrudniony ze swoim szefem, czy tez klientem. W tym wypadku nie ma mowy o stawkach minimalnych czy płatnych urlopach – o to wszystko self-employed musi zadbać sam. Z drugiej jednak strony ma on dużo większe pole manewru w kreowaniu własnej pracy, wyborze klientów i zleceń. Samozatrudniony nie jest jednak pozostawiony sam sobie. Także i jego chronią odpowiednie przepisy, a w razie choroby może liczyć na pomoc lekarską. To wszystko wygląda niemal tak samo jak w przypadku polskiej jednoosobowej działalności gospodarczej. Tak samo, do tego miejsca.

Ten, kto kiedykolwiek miał działalność gospodarczą w Polsce, lub zna kogoś kto ma, wie że nie jest to sprawa prosta. Już od pierwszego dnia ZUS bezlitośnie nalicza składki, a Urząd Skarbowy każe sobie składać comiesięczne deklaracje. Kwota wolna od opodatkowania jest śmiesznie niska, a składki ZUS trzeba płacić niezależnie czy zarobiło się 1000 czy 0 zł. Po dwuletnim okresie niższych składek, przedsiębiorca co miesiąc musi oddać samemu narodowemu ubezpieczycielowi około 1000 zł. A żeby w ogóle zacząć, trzeba nieźle nabiegać się po urzędach, a idea „jednego okienka” w wielu sytuacjach to wciąż mit. Jednak po raz kolejny to powiem: w Anglii jest inaczej. Na szczęście…

Jak założyć działalność gospodarczą w Anglii?

Żeby legalnie móc pracować jako osoba samozatrudniona, trzeba o fakcie rozpoczęcia prowadzenia własnego biznesu poinformować HMRC czyli Królewski Urząd Podatkowy i Celny. Jak to zrobić? Trzeba tam zadzwonić! Mają spejcalną infolinię:
Newly self-employed helpline tel 08459154515 (linia czynna od 8 do 20 Pn-Pt, od 8 do 17 w weekendy).
I to tyle, serio. Żadnych deklaracji (na wstępie) żadnego latania po urzędach. HMRC należy poinformować przed upływem trzech miesięcy od rozpoczęcia działalności. Co to znaczy? To znaczy, że możecie najpierw rozpocząć pracę, a dopiero później ją legalizować. Proste? Proste.

Druczki wypełniamy dopiero na zakończenie roku podatkowego. A właściwie jeden druczek, zwany Tax Return w którym „spowiadamy się” ze wszystkich zarobków.
Co do podatków. Na ten moment (2016 rok) kwota wolna od podatku to 10600 funtów. Dopiero za każde zarobione pieniądze powyżej tej kwoty odprowadza się podatek w wysokości 20% (lub więcej ale to przy dochodach powyżej 30tyś funtów rocznie).
Dla przykładu:
Jeśli w tym roku podatkowym będziemy zarabiali 1000 funtów miesięcznie, przez cały rok zarobimy 12000 funtów. Ponieważ 10600 funtów jest wolne od opodatkowania, podatek zapłacimy od kwoty 1400 funtów. 20% od 1400 to 280 funtów. Proste i niezbyt drogie, prawda?

Ubezpieczenie

Nie ma lekko i trzeba je płacić. Na szczęście w Anglii nie oddajemy takiej kasy jak w Polsce 🙂
Tutaj znów są pewne progi dochodu. I tak dla dochodu rocznego netto (po odjęciu podatku) do 8060 funtów ubezpieczenie kosztuje £2.8 za tydzień (płacone najczęściej w transzach miesięcznych lub kwartalnych). Przy zarobkach powyżej 8060 jest to wciąż £2.80 za tydzień plus 9% od kwoty powyżej 8060 zarobionej w danym roku. Wiem, trochę to skomplikowane, więc już tłumaczę na przykładzie.
Znów zarabiamy 1000 funtów miesięcznie, czyli 12000 funtów rocznie. Po opodatkowaniu (wyliczonym powyżej) nasz dochód netto to: 11720 funtów. Ponieważ przekraczamy ustawową kwotę 8060 nasze ubezpieczenie w skali roku kształtuje się tak:
£2.8 x 52 (tyle tygodni mamy w roku) = £ 145,60  ubezpieczenia podstawowego
Teraz musimy wyliczyć sobie owe 9%. Od zarobionej kwoty netto £11720 odejmujemy £8060 (od tej kwoty płacimy już przecież owe £2.8 za tydzień) co daje nam £3660. 9% od tej kwoty to 329.40. Po dodaniu poprzednio wyliczonej kwoty 145,60 otrzymujemy £470 To jest nasze ubezpieczenie za cały rok.
Jeśli dodamy do tego podatki (wyliczone wcześniej) wszystkich „państwowych” opłat mamy £755 za rok. Dzieląc to na 12 miesięcy w roku otrzymujemy śmiesznie niską kwotę £63 za miesiąc.
Zarabiając więc £1000 miesięcznie, po odliczeniu opłat w kieszeni zostaje nam 937 funtów. W Polsce przy zarobku 1000 zł już byli byśmy na minusie 😉

Powyższe wyliczenia są oczywiście przykładowe a całość została mocno uproszczona. Oczywiście przy wyższych zarobkach poszczególne progi też będą wyższe. Najważniejsza jednak informacja jest taka, że zakładając działalność gospodarczą i nie wiedząc jak nam ona wypali, jesteśmy zobowiązani płacić jedynie £2.8 za tydzień ubezpieczenia. Wszelkie inne opłaty „wskakują” dopiero przy konkretnych zarobkach. Zarabiając poniżej 8tyś funtów za rok (co jest dość standardowe dla nowych dopiero rozwijających się firemek) nie płacimy ani podatków ani dodatkowego ubezpieczenia…

Podsumowując

Na koniec jeszcze raz podaję najważniejsze informacje, oraz suche liczby.

Self-employed jest zobowiązany do:
– samodzielnego uzgodnienia z klientem warunków pracy / zlecenia
– poinformowania HMRC o rozpoczęciu działalności
– samodzielnego odprowadzania składek i podatków
– składania corocznego TAX Return do HMRC

Progi podatkowe na rok podatkowy 2015/16
Pierwsze £10,600.00 zwolnione od opodatkowania
Stawka opodatkowania 20% dla dochodów £0.00 – £31,785.00
Stawka opodatkowania 40% dla dochodów £31,785.00 – £150,000.00
Stawka opodatkowania 45% dla dochodów powyżej £150,000.00

Ubezpieczenie na rok podatkowy 2015/16
Class 2 – roczny dochód netto do £8,060.00 – stawka £2.80 tygodniowo
Class 4 – dochód netto powyżej £8,060.00 – stawka £2.80 tygodniowo plus 9% dochodu powyżej £8,060.00 do £42,385.00. Dodatkowo opłata w wysokości 2% dla dochodu powyżej £42,385.00

Z płacenia składek na ubezpieczenie społeczne mogą być zwolnione następujące osoby:
– kobiety powyżej 60-go roku życia,
– mężczyźni powyżej 65-go roku życia,
– osoby posiadające zaświadczenie o niskich zarobkach (Certificate of Small Earnings Exception) – dochód netto nie przekraczający kwoty £5,965.00.

WAŻNE!
Wszystkie powyższe informacje mają charakter orientacyjny i nie są poradą prawną czy finansową w żadnej formie! Wszelkie dane czy progi podatkowe ulegają uaktualnieniom. Po szczegółowe i konkretne informacje odsyłam do źródła czyli na stronę www.gov.uk/government/organisations/hm-revenue-customs